Εγγραμματισμός στην Κατανόηση Κειμένου
Σύμφωνα με το πλαίσιο αξιολόγησης του PISA, εγγραμματισμός στην Κατανόηση Κειμένου είναι η ικανότητα του αναγνώστη να κατανοεί γραπτά κείμενα, να τα χρησιμοποιεί και να προβληματίζεται πάνω σ’ αυτά προκειμένου να επιτυγχάνει τους στόχους του, να διευρύνει συνεχώς τις γνώσεις του και να συμμετέχει στην κοινωνική ζωή.
Αυτός ο ορισμός υπερβαίνει την αντίληψη για τον αλφαβητισμό με την έννοια της αποκωδικοποίησης και της κατά λέξη κατανόησης του κειμένου. Υποδηλώνει ότι ο εγγραμματισμός συμπεριλαμβάνει την ιδέα της κατανόησης, της χρήσης γραπτών πληροφοριών καθώς και τον προβληματισμό πάνω σ’ αυτές για ποικίλους σκοπούς. Έτσι λαμβάνει υπόψη τον ενεργό και διαδραστικό ρόλο του αναγνώστη στην παραγωγή νοήματος από γραπτά κείμενα.
Για την οργάνωση του πεδίου της έρευνας η έννοια του εγγραμματισμού στην Κατανόηση Κειμένου που ορίζεται από τρεις αλληλένδετους άξονες: τη μορφή και τα είδη των κειμένων, τις διεργασίες και το πλαίσιο επικοινωνίας.
Κείμενα
Η μορφή των κειμένων
- Συνεχή κείμενα: αποτελούνται από προτάσεις οργανωμένες σε παραγράφους. Αυτές μπορεί να εντάσσονται σε ακόμη μεγαλύτερες δομές, όπως οι ενότητες, τα κεφάλαια και τα βιβλία (αφηγήσεις, εκθέσεις, περιγραφές, οδηγίες, έγγραφα, πρακτικά κλπ).
- Μη συνεχή κείμενα (πίνακες, διαγράμματα, σχηματικές απεικονίσεις, χάρτες κλπ).
Τα είδη των κειμένων
Τα κείμενα που χρησιμοποιούνται στο PISA διακρίνονται με βάση τον κύριο ρητορικό τους στόχο σε περιγραφικά, αφηγηματικά, πραγματολογικά, κατευθυντικά και σε κείμενα επιχειρημάτων και αλληλεπίδρασης.
- Τα περιγραφικά κείμενα : ως υποκειμενικές εντυπώσεις για τις σχέσεις, τις ιδιότητες και τις κατευθύνσεις στον χώρο(π.χ. μια ταξιδιωτική αφήγηση, ένα ημερολόγιο). Ως αντικειμενικές παρατηρήσεις στο χώρο (π.χ. ένας γεωγραφικός χάρτης ή η περιγραφή μιας διαδικασίας σε ένα τεχνικό εγχειρίδιο).
- Τα αφηγηματικά κείμενα διακρίνονται σε: Αφηγήσεις (μυθιστορήματα, νουβέλες, θεατρικά έργα, κόμικς), Αναφορές (π.χ. βιογραφίες), Πληροφοριακά άρθρα (ειδησεογραφία στις εφημερίδες).
- Τα πραγματολογικά κείμενα διακρίνονται σε: Δοκίμια, Ορισμούς, Επεξηγήσεις (π.χ. λήμματα των εγκυκλοπαιδειών), Περιλήψεις (π.χ. το κείμενο στο οπισθόφυλλο ενός βιβλίου), Πρακτικά συνεδρίων, Ερμηνείες κειμένων (π.χ. ένας εννοιολογικός χάρτης).
- Τα κατευθυντικά κείμενα διακρίνονται σε:Οδηγίες(π.χ. συνταγές μαγειρικής, οδηγίες για τη λειτουργία ενός λογισμικού), Κανόνες ή κανονισμούς (π.χ. οι όροι συμμετοχής στην προκήρυξη ενός διαγωνισμού ή οι απαραίτητες ενέργειες για άδεια οδήγησης ή για άδεια οικοδομής).
- Τα κείμενα επιχειρημάτων διακρίνονται σε: Κείμενα πειθούς (π.χ. κείμενο διαφήμισης), Σχολιασμούς (π.χ. κριτική ενός βιβλίου ή ενός έργου), Επιστημονική επιχειρηματολογία (π.χ. άρθρο σε επιστημονικό περιοδικό).
- Τα κείμενα αλληλεπίδρασης: γράμματα και προσκλήσεις, δημοσκοπήσεις, ερωτηματολόγια και συνεντεύξεις.
Οι διεργασίες στην Κατανόηση Κειμένου
Πρόκειται για τις νοητικές στρατηγικές, προσεγγίσεις ή στόχους που υιοθετούν οι αναγνώστες προκειμένου να χειριστούν κείμενα για διάφορες ανάγκες προσωπικού, επαγγελματικού ή κοινωνικού χαρακτήρα. Αξιολογούνται οι ακόλουθες διεργασίες:
- Εντοπισμός και εξαγωγή πληροφορίας.
- Κατανόηση και ερμηνεία κειμένου.
- Προβληματισμός και αξιολόγηση (επί της μορφής και του περιεχομένου του κειμένου).
Το πλαίσιο επικοινωνίας
Τα κείμενα που επιλέγονται για το πρόγραμμα PISA διακρίνονται σύμφωνα με τη χρήση για την οποία προορίζονται από το συγγραφέα τους και τα πρόσωπα που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με αυτά σε:
- κείμενα για προσωπική χρήση
- κείμενα για δημόσια χρήση
- κείμενα για επαγγελματική χρήση και
- κείμενα για εκπαιδευτική χρήση.
παραδείγματα θεμάτων:
| Τίτλος | Αρχείο PDF |
| Αθλητικά παπούτσια |  |
| Ανακοίνωση των σούπερ μάρκετ | |
| Απόψεις μαθητών | |
| Αστυνομικά επιστημονικά όπλα | |
| Βιβλιοθήκη | |
| Γκράφιτι | |
| Γρίπη | |
| Διεθνής ανθρωπιστική οργάνωση | |
| Εγγύηση | |
| Εργασία | |
| Η Αμάντα και η δούκισσα | |
| Η βία στα σχολεία | |
| Η δημοκρατία στην Αθήνα | |
| Η μοτοσικλέτα | |
| Λίμνη Τσαντ | |
| Μακόντο | |
| Μέλισσες | |
| Νέο μετρό | |
| Νέοι κανόνες | |
| Ο δίκαιος δικαστής | |
| Πεζοπορία στην Αφρική | |
| Προορισμός Μπουένος Άιρες | |
| Προτεραιότητα στη σοκολάτα | |
| Τμήμα προσωπικού | |
| Το δώρο | |
| Χάρτης βιβλιοθήκης | |
| Ψηλοί πύργοι | |
---------------------------------------------------------------
Online Λογισμικά Π.Ι. κ.ά.
- Γλώσσα Ε-Στ
- Γλώσσα Γ-Δ
- Γλώσσα Α-Β
- Νεοελληνική Γραμματική
- Σπουδαστήριο Νέου
